به نقل از «مهر»

تیر خلاص به هامون/ ضرورت توافق حق‌آبه جدید و جامع

تاریخ انتشار: ۲۰ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۹۴۵۶۴۴

به گزارش خبرگزاری مهر، محمد نصرتی، کارشناس ژئومورفولوژی و آمایش محیط در یادداشتی اظهارداشت: همان‌طور که طالبان بخشی از واقعیت موجود در افغانستان است، حق‌آبه ایران از رود هیرمند هم بخشی از واقعیت حق‌آبه ایران از افغانستان است. توافقی که در سال ۱۳۵۱ مابین حاکمیت وقت ایران و افغانستان حاصل شد، یک توافق جامع و کامل نیست زیرا در این توافق نه‌تنها به مسائل زیست محیطی توجهی نشده، بلکه کلیت آن توافق حول محور یک رودخانه که هیرمند باشد می‌چرخد و با توجه به مشکلاتی که اخیراً در سیستان حادتر شده و نیز تمامیت‌خواهی طرف افغانستانی در موضوع آب، بایستی در این توافق بازنگری جدی صورت بگیرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در شمال استان سیستان و بلوچستان و نیز در شمال رودخانه هیرمند، یک رود مهم دیگر با سرچشمه گرفتن از ارتفاعات شمالی افغانستان به‌سمت دریاچه هامون سرازیر می‌شود که فراه‌رود نام دارد. فراه‌رود همچون هیرمند، از تغذیه کنندگان اصلی تالاب‌های سه‌گانه هامون به‌شمار می‌رود و به‌دلیل آنکه هیچ‌گونه توافقی مابین ایران و افغانستان بر سر حق‌آبه این رود وجود ندارد، حاکمیت افغانستان هم خواهد توانست که در آینده‌ای نه‌چندان دور با احداث سدهایی بر روی آن، از زیر بار حق‌آبه ایران از این رود شانه خالی کند.

تنها ۲ روز پس از هشدار ریاست جمهوری اسلامی ایران به طالبان بر سر تخصیص حق‌آبه ایران از هیرمند، مقامات ارشد طالبان طی یک برنامه مفصل، اقدام به آغاز اجرای فاز نخست احداث سد بخش آباد کردند که قرار است بر روی رودخانه فراه تأسیس شود. سدی که بالغ بر ۱ میلیارد و ۳۰۰ میلیون مترمکعب گنجایش خواهد داشت (۲۵ برابر ظرفیت سد کمال‌خان که بر روی رودخانه هیرمند احداث شده است) و قرار است آب مورد نیاز بیش از ۱۰۰ هزار هکتار از اراضی زراعی اطراف این سد را تأمین کند.

گفته می‌شود یک شرکت افغانستانی با مشارکت کشورهای ترکیه و آلمان مسئول احداث این سد در کمترین زمان ممکن است. به‌دلیل هزینه سنگین ۴۳۰ میلیون دلاری که ساخت سد بخش آباد به همراه دارد، مقامات طالبان شماره حسابی به‌صورت عمومی میان مردم این منطقه توزیع کرده‌اند تا مردم کمک‌های مالی خود را برای احداث این سد واریز کند.

باید در نظر داشت که مطالعات این پروژه سال‌هاست که تمام شده است و حتی اشرف غنی، رئیس‌جمهور سابق افغانستان هم برای ساخت آن وعده‌هایی داده بود. آن چیزی که قابل توجه است، مراسم افتتاح این سد بود که با حضور خیل عظیمی از مردم بومی این منطقه برگزار گردید و به‌نظر می‌رسد هدف طالبان در برگزاری این مراسم و اعلام شماره حساب بانکی، آن هم تنها ۲ روز پس از هشدار آقای رئیسی، طرف حساب قرار دادن مردم افغانستان با دولت و ملت ایران باشد.

آن‌طور که به‌نظر می‌رسد، عزم طالبان برای ساخت این سد جدی می‌باشد و فاز نخست این پروژه که متشکل از ۲ تونل است در حال اجراست و طی ماه‌های آینده به پایان می‌رسد. با تکمیل فازهای بعدی سد بخش آباد بایستی با آب رود فراه در ایران برای همیشه خداحافظی نمود و این سد علاوه‌بر اینکه جلوی جریان طبیعی آب رود را خواهد گرفت، در برابر سیلاب‌ها که دریاچه هامون برای حیات خود به آن‌ها نیاز دارد نیز مانع خواهد بود.

متأسفانه در میان رسانه‌ها و مسئولان ایرانی، کمتر کسی از رود فراه سخن به میان می‌آورد و تمرکزها معطوف به هیرمند شده است در حالی که با تکمیل سد بخش آباد، شاهد یک سد کجکی دیگر در افغانستان خواهیم بود.

با قطع و یا انحراف دو شربان اصلی دریاچه هامون در کنار خشکسالی و خشک شدن آن طی دهه اخیر، تعداد قابل توجهی از مردم سیستان که با آب این دریاچه امرار معاش می‌کردند و در زمینه کشاورزی، صید ماهی، شکار و حصیربافی فعال بودند و طبق تحقیقات صورت گرفته در دهه ۸۰، گردش مالی این مشاغل بالغ بر ۳۳۰ میلیارد تومان بوده است، امروزه از این شغل‌ها بی‌کار شده‌اند و بسیاری از آنان رو به مهاجرت آورده‌اند.

خشک شدند هامون تهدیدکننده کشاورزی، سلامت، سرمایه‌گذاری، امنیت و… برای این منطقه شده و متأسفانه بخشی از مردم محلی را به عرصه قاچاق از جمله قاچاق سوخت وارد کرده است و ساکنان فعلی هم به‌دلیل قرار گرفتن در مسیر طوفان‌های گرد و غباری که ناشی از بستر خشک هامون است، با بیماری‌های تنفسی از جمله آسم گرفتار شده‌اند. نکته مهم آن است که هامون تنها برای ایران نیست و از خشک شدن هامون، مردم مرزنشین افغانستان هم متضرر خواهند شد.

هامون از سه بخش هامون پوزک، هامون صابری و هامون هیرمند تشکیل شده که این سه بخش در دوران پر آبی به یکدیگر متصل می‌شوند. در میان آن‌ها هامون پوزک و بخشی از هامون صابری در خاک افغانستان واقع شده و بستر خشک هامون برای مناطق مرزی افغانستان از جمله زرنج دردسرساز خواهد شد و این منطقه را به‌زودی به یک منطقه خالی از سکنه تبدیل خواهد کرد. در حال حاضر عملاً توافق سال ۱۳۵۱ کنار گذاشته شده و خاطیان در حاکمیت افغانستان نیز با مجازات روبرو نشده‌اند

. ایران و افغانستان فارغ از آن‌که دولتی فراگیر در افغانستان تشکیل بشود یا خیر، باید به یک توافق حق‌آبه جدید و جامع که قابلیت اجرایی هم داشته باشد دست پیدا کنند. با قلدری و تمامیت‌خواهی نمی‌شود زندگی صدها هزار انسان را تحت تأثیر قرار داد و نابود کرد. احیای دریاچه هامون همچون احیای دریاچه ارومیه باید به مطالبه ملی تبدیل شده و نگاه ویژه‌ای به آن داشت.

کد خبر 5806267

منبع: مهر

کلیدواژه: حفاظت از محیط زیست حقابه هیرمند تالاب هامون دستگیری صنایع دستی هلال احمر جمهوری اسلامی ایران آتش سوزی سازمان هواشناسی قوه قضاییه رگبار و رعد و برق شورای شهر تهران جلال ملکی پلیس راهور آتش نشانی امداد رسانی انسیه خزعلی شهرداری تهران حق آبه ایران دریاچه هامون سد بخش آباد

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۹۴۵۶۴۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نمرهِ عملکرد شورای شهر را مردم باید بدهند

عضو شورای اسلامی شهرکرد گفت: نمره عملکرد شورای شهر را رضایت مردم از این نهاد مشخص می‌کند چرا که در این دوره علاوه بر نقاط قوت در حل مسائل مختلف شهری، نقاط ضعف نیز وجود داشته است.

یوسف صادقی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا در چهارمحال‌وبختیاری با اشاره به عملکرد شورای اسلامی شهرکرد در دوره ششم، اظهار کرد: قضاوت شورای شهر ششم و مزیت آن نسبت به شوراهای قبلی باید توسط مردم صورت بگیرد، در این دوره نگرش‌های خوبی صورت گرفت و برنامه‌ریزی و تعیین چشم‌اندازهای سالیانه نیز مورد تاکید قرار گرفته است.

وی افزود: طرح جامع مسکن، طرح جامع هدایت آب‌های سطحی، طرح جامع ترافیک و طرح جامع پسماند همگی با مطالبه‌گری و پیگیری‌های شورای شهر به شهرداری ابلاغ شدند همچنین در این دوره جلسات متعددی با مدیران دستگاه‌های مختلف برگزار شد.

عضو شورای اسلامی شهرکرد با بیان اینکه نزدیک شدن دوباره مردم به دولت و شورا از اهمیت بالایی برخوردار است، گفت: بروز بعضی اتفاقات نظیر فساد مالی مسئولان حس ناامیدی بین مردم و منتخبان خود را افزایش می‌دهد.

صادقی عنوان کرد: نمره عملکرد شورای شهر را رضایت مردم از این نهاد مشخص می‌کند چرا که در این دوره علاوه بر نقاط قوت در حل مسائل مختلف شهری، نقاط ضعفی نیز وجود داشته است، اما در این دوره سعی شده است که طرحی که سربار مردم یا بیت‌المال باشد، رقم نخورد، هرچند برخی مسائل اقتصادی نظیر تورم که تمام مردم را به خود درگیر کرده، روی عملکرد شورا نیز تأثیر گذاشته است.

شورای شهر وظیفه مطالبه‌گری از شهرداری را بر عهده دارد

وی افزود: شورای شهر وظیفه مطالبه‌گری از دستگاه‌های مختلف به خصوص شهرداری را برعهده دارد و نباید عملکرد شهرداری را ملاک عملکرد شورا بدانیم.

عضو شورای‌شهر شهرکرد، عنوان کرد: شورای شهر یک رکن مبارک در جمهوری اسلامی است که عیار دموکراسی دینی را در جامعه بالا می‌برد و مردم از این نهاد توقع نقش‌آفرینی در سرنوشت کشور و حاکمیت را دارند و امیدواریم که به تدریج ملزومات دیگر شورا نیز تکمیل شود و این نهاد جایگاه اصلی خود را در جامعه پیدا کند.

کد خبر 748720